2021 ඔක්තෝබර් 21 – දිනමිණ කටාරම අතිරේකය
බෝසතුනට එරෙහි වූ වසවර්ති මාරයා
පූජාවලී විමසුම පසුගිය ලිපියෙන් අප ඔබට කතා කළේ සුජාතාවගේ බාරය සහ බෝසතුන් බුදු වීමට පෙර දිනයෙහි දුටු සිහින පහක් පිළිබඳවය. ස්ථිරව ම තමන් වහන්සේ බුද්ධත්වයට පත් වන බවට මෙය හොඳම පෙර නිමිති බවට පත් විය. ඉන් පසු නේරංජනා නදියට ගොස් දිය නා පිරිසිදුව සුජාතාවගේ කිරි පිඬු වළඳා එම පාත්රය ද උඩු ගං බලා යාමට සලස්වා තවදුරටත් බුදුබව ලබනා බව තහවුරු කොට ගත්තේය. අනතුරුව ගයා සිරසෙහි ඇසතු බෝ මැඬට ගොස් වජ්රාසනය පනවා ගනිමින් ඇස් ඉස් මස් ලේ නහර වියළී ගිය ද බුදු වී මිස මෙම අසුනින් නොනැගිටිමි යි අධිෂ්ඨාන කොට දැහැන්ගත විය. මේ අවස්ථාව පූජාවලි කතුවරයාගේ වර්ණනයට හසු වූයේ මෙසේය.
“එකෙණෙහි මාගේ ස්වාමිදරුවෝ වජ්රාසනය දැක ඒකාන්තයෙන් අද බුදු වෙම්ම යයි කුල්මත්ව ඒ විදුරස්නට පැන නැගී බෝකඳට පිටලා නැගෙනහිර බලාගෙන මේ මාගේ ශරීරයෙහි ඇට සම් මස් නහර ලේ වියළී සුණුවිසුණු වේ නමුත් සාරාසංඛ්යෙය කල්ප ලක්ෂයක් මුළුල්ලෙහි වීර්ය කොට මා ලැබ ගත්තා වූ මේ වජ්රාසනය හැරපියා බුදු නොව නැඟී නොසිටිම්ම යැයි චතුරංග සමන්වාගත වීර්යාධිෂ්ඨාන කොට ගෙන රන් ගල් මුදුනක් දුටු සිංහ පොව්වකු සේ වැඩ හුන් සේක.“
මෙම සිදුවීමෙන් කම්පිත වූ සුවිශේෂී කෙනෙක් විය. ඒ වසවර්ති මාරයාය. සියලු සැප සම්පතින් සපිරි පරනිම්මිත වසවර්තියෙහි දිව සැප විදුනා වූ වසවර්ති මාරයා තමාට වඩා ඉහළින් තවත් කිසිවකු සිටිනු දකින්නට අකමැති මාන්නක්කාරයෙකි. බෝසතුන් බුදු වූ කල්හි බුදු හිමියන් සිටින්නේ දිව්ය බ්රහ්මාදීන්ට ඉහළිනි. වසවර්ති කලබල වූයේ මේ නිසාය. වසවර්තිගේ සිතුවිලි පූජාවලී කතුවරයා බුදුපුත් තෙරිඳුන්ගේ ම වදනින් කියවීම වටී.
“සිද්ධාර්ථ කුමාරයා මහණ වන්නට යන දාත් මා නොයව යි කියව කියවා පලා ගිය. ගිය සාවුරුද්දෙත් මට අවකාශයක් නො පෑයේය.දැන් බුදු වෙමියි වජ්රාසන නැඟී හිඳගත. දැන් ඇසිල්ලක් පමා වීම් නම් බුදුව මට බොහෝ පරිහානි කෙරෙයි. අද ඔහු බුදු විය නොදෙමියි සිතා ………“
මෙලෙසින් සිතා ප්රකෝප වූ වසවර්තියා බුදු වන්නට නොදී කළ බාධාවෝ අපමණය. තම මර සෙනඟ රැස් කරවා වසවර්තිඝෝෂා නම් කෝලාහලයක් ඇති කළේය. එනම් ගැසූ බෙර හඬ දෙවියන් බ්රහ්මයන් වෙව්ලා සසළ කරන්නට තරම් ම වීය. එහෙත් බෝසතාණන් සිතුවේ මෙසේය.
“අද මාගේ වික්රම මුළු ලෝ වැසියෝ දක්නා වන්හයි සිතා උපන් සන්තෝෂයෙන් නිශ්චලව වැඩහුන්සේක් ම ය.“
එවිට වසවර්තියා පැමිණි අයුරු පුජාවලී කරුවා දකින්නේ මෙසේය.
“එකල වසවර්ති මාරයා යෙළ සියයක් යොදුන් ගිරිමේඛලා නම් ඇත් රජෙකු පැන නැඟී සිද්ධාර්ථ කුමාරයාට අද එක ආයුධයක් ගනිම්දැයි සිතාලා පන්සීයක් සහිස් මවාලා ගිනිවට සේ දහසැක් රතැස් මවා දෙකපෝලයෙන් නික්ම තිබෙන භයංකර වූ දහසක් දළ මවා දහසක් අත් මවාගෙන ……“
ඔබට නිරන්තරයෙන් මේ අදහස සිහිපත් කෙරෙන්නේ ජයමංගල ගාථා අතරෙහි එන පළමු ගාථා පාඨයයි.
“බාහුංසහස්ස මභිනිම්මිත සායුධංතං – ගිරිමේඛලං උදිතඝෝර සසේන මාරං
දානාදි ධම්ම විධිනා ජිතවා මුනින්දෝ – තං තේජසා භවතු තෙ ජයමංගලානී“
මෙහි අරුත වන්නේ ආයුධ සහිත අත් සහසක් මවා ගෙන දරුණු ගිරිමෙවුල් ඇතු පිටට නැඟුණු සෙන් සහිත මරු පරදවා දානාදි පාරමී දහම් බලෙන් බුදුරජාණන් වහන්සේ ජයගත් සේක. ඒ බෙලෙන් ඔබට ජයමඟුල් වේවා. යන්නයි.
පූජාවලී කතුවරයා මෙම මාර පරාජය ඉදිරිපත් කරන්නේ ඉතාම උත්කර්ෂයෙනි. මෙතරම් උත්කර්ෂයට මෙය නංවා ලීමෙහි මූලික අරමුණ වූයේ බුදුගුණවල ශ්රේෂ්ඨත්වය ඉස්මතු කරලීමයි. විශේෂයෙන් මේ සඳහා පැමිණි මාර සෙනඟෙහි ස්වරූපය කතාකරුවා ඉදිරිපත් කරන්නේ එහි සිටි ප්රේක්ෂකයකු ලෙසිනි.
මේ වර්ණනාව බලන්න.
“මේ සා මාර සෙනගෙහි දෙදෙනෙක් එක් වෙසක් නොගත්තහ. දෙදෙනෙක් එක්වැනි ආයුධයක් නොගත්තහ. සමහරු ඇත්වෙස් මවා දිවෙති. සමහරු අස් වෙස් මවා දිවෙති. සමහරු සී වෙස් මවා දිවෙති. සමහරු මහිෂ වෙස් මවා දිවෙති. සමහරු වෘෂභ වෙස් මවා දිවෙති. සමහරු සුනක වෙස් මවා දිවෙති. සමහරු ගුරුළු වෙස් මවා දිවෙති. සමහරු කපුටු වෙස් මවා දිවෙති. සමහරු නා, පොළොං, පිඹුරු, රාක්ෂස, යක්, වෙස් මවා දිවෙති…..“
බෝසතුනට මුහුණ දෙන්නට සිදු වූ ස්වභාවය සිතා ගන්නටවත් නොහැකි තරම්ය. කවර තරම් යුද පිටියක් මේ අනුව පවතින්නට ඇද්ද?
කතුවරයා බුදුන්ගේ බුදු වීමේ අවස්ථාවේ ශ්රේෂ්ඨත්වය මෙතුළින් මතු කරයි. ඒ ඔස්සේ ශ්රාවකයා තුළ ශ්රද්ධාව භක්තිය ගොඩනැංවීමට ගන්නා වෑයම ද අප අමතක නොකළ යුතුය. බෝසතාණෝ මේ සියල්ල පරාජය කළේ දානාදී පාරමී බලයෙනි. අනතුරුව මේ සියල්ල තුළ බෝසතාණන් සෙලවිය නොහැකි බව දුටු වසවර්තියා බෝසතුනට එරෙහිව ගොඩ නැඟූ බලවේග පෙළහර පිටු ගණනාවක් විවරණය කරයි.
මහා සුළං රැලි, ඝන මහා වරුෂා, පර්වත වර්ෂා, ආයුධ වර්ෂා, අඟුරු වර්ෂා, අළු වර්ෂා, වැලි වරුෂා, මඩ වරුෂා, වස්වා ඒ කිසිවකින් බෝසතුනගේ සිවුරු රැල්ලකටවත් කිසිවක් කර ගත නොහී මහා අන්ධකාරයක් මැවීය. එහෙත් එය බුදුනට මහා ආලෝක පූජාවක් බවට පත් වීය. අනතුරුව චක්රායුධයෙන් දමා ගැසීය. පොළොව දෙකඩ කරන්නට සමත් මෙම ආයුධය බුදුනට මල් වියනක් වීය. අනතුරුව වසවර්තියාට වූ දේ වාර්තා කරන්නේ මෙසේය.
“එෙකණෙහි වසවත් මරු බුදුන් සොලවා ළිය නොහී කෝපාග්නියෙන් දිලිහී දිලිහී පිටිතොල් දත් කකා රතැස් බම බමා දහසක් අතින් ගත් දහසක් අවි බුදුන් අභිමුඛයට අමෝරා දැන් දැන් තා දෙකකුල ගෙන පර සක්වළ ගසමි. මාගේ වජ්රාසනයෙන් වහා නැගී සිටැ කීය.“
අවසන වසවර්තියා දිව්ය ලෝකයට දිව ගොස් ලජ්ජාවෙන් තමාගේ සෙනඟගේ මුහුණ බැලිය නොහී යහනෙහි මුණින් වැටී සුසුම් ලලා වැද හොත් බව පූජාවලිය කියයි. මර දූවරුන් පැමිණෙන්නේ ඊට පසුවය.
මහාචාර්ය අගලකඩ සිරිසුමන හිමි
සිංහල අංශය, කොළඹ විශ්වවිද්යාලය
